Deze maand een verhaal uit de praktijk van begin 2023. Door Klaas Soellaart.
Sommige dossiers vergeet je nooit. Begin 2023 werd ik gebeld door een leverancier van bouwmaterialen. Hij klonk gespannen. "Klaas, een van mijn grootste klanten is zojuist failliet verklaard. En mijn spullen liggen nog op de bouwplaats." Op zulke momenten weet je dat snelheid het verschil maakt tussen verlies en herstel. In mijn vak zijn dat de dagen waarop je alles uit de kast trekt.
Je voelde het al aankomen
De leverancier vertelde me dat hij het eigenlijk al had zien aankomen. Betalingen kwamen steeds later, de toon in de e-mails veranderde, telefoontjes werden vager. Hij leverde nog wel, maar met steeds meer twijfel. Waarom? Omdat hij de aannemer al jaren kende. "Een man van zijn woord," zei hij. Alleen hield dat woord op zodra het bedrijf financieel begon te wankelen.
Toen het faillissementsbericht kwam, zat hij met een openstaande vordering van ruim €38.000 en bouwmaterialen die letterlijk op het punt stonden in de muren van een nieuwbouwproject te verdwijnen.
Hij was nog steeds eigenaar
Wat deze zaak bijzonder maakte, was dat de leverancier goed voorbereid was. In zijn algemene voorwaarden had hij een eigendomsvoorbehoud opgenomen. En dat maakt in dit soort situaties een wereld van verschil.
Laat me het je uitleggen: als jij levert onder eigendomsvoorbehoud, blijft het geleverde product — in dit geval dus cement, hout, isolatie en tegels — juridisch jouw eigendom totdat er volledig betaald is. De koper, hoe groot of hoe klein ook, is op dat moment slechts houder van de goederen.
Wordt die koper failliet verklaard? Dan valt jouw eigendom niet automatisch onder het faillissementsbeslag. En dat geeft jou het recht om je spullen terug te halen, of zoals dat juridisch heet: revindiceren. Of, om het in iets formelere bewoordingen te zeggen:
De positie van de leverancier is bepalend voor de afwikkeling van eigendomsvoorbehouden. De overdracht van een zaak onder eigendomsvoorbehoud is de constructie waarbij de leverancier zich de eigendom van een zaak voorbehoudt totdat een door de koper verschuldigde prestatie is voldaan. De leverancier is en blijft eigenaar tot de betreffende prestatie is voldaan. De koper (de latere failliet) is tot die tijd houder van de zaak. Omdat de zaak eigendom is van de leverancier zolang de tegenprestatie nog niet is voldaan, valt de zaak niet onder het faillissementsbeslag. De leverancier kan de zaak daarom in beginsel revindiceren.
Op naar de bouwplaats
Met dat uitgangspunt als basis gingen we aan de slag. In overleg met de curator spraken we diezelfde middag af op de bouwplaats. Daar stonden de goederen nog: strak gestapelde pallets, netjes gelabeld met de naam van de leverancier. Cementzakken, stapels isolatieplaten, dozen vol tegels — onaangeraakt en klaar om verwerkt te worden.
Het hielp enorm dat de leverancier zijn administratie op orde had. Hij kon voor elke levering een duidelijke factuur overleggen én de algemene voorwaarden waarin het eigendomsvoorbehoud expliciet was opgenomen. De curator kon eigenlijk niet anders dan erkennen dat deze goederen buiten het faillissementsbeslag vielen.
Ik stelde ter plekke een proces-verbaal op en we regelden transport. Binnen een paar uur stonden alle materialen weer in het magazijn van de leverancier. Een bijzonder opluchting en een klein juridisch kunststukje dat alleen lukt als je goed voorbereid bent én snel handelt.
De moraal van dit verhaal
Misschien denk je: "Dit gebeurt mij niet. Mijn klanten betalen netjes." Dat kan zo zijn. Tot ze het ineens niet meer doen. En dan wil je niet achterblijven met openstaande facturen én kwijtgeraakte materialen. Zorg dus altijd dat je:
- Eigendomsvoorbehoud opneemt in je leveringsvoorwaarden
- Die voorwaarden op de juiste manier onderdeel maakt van de overeenkomst
- Facturen en leveringsbonnen goed archiveert
- En bij twijfel of geruchten over financieel onheil: snel handelt
Jij levert, wij beschermen
In de praktijk zie ik dit soort situaties vaker dan je denkt. Faillissementen komen niet altijd met een aankondiging. Maar jij kunt jezelf wel wapenen. Heb jij te maken met een klant die failliet is verklaard en wil je weten wat je nog kunt doen? Of twijfel je of je juridisch sterk staat bij een onbetaalde levering? Neem contact op!
Debiteur failliet verklaard of bijna…
Een faillissement hoeft niet het einde van de zaak te betekenen. Juridisch zijn er vaak nog mogelijkheden om uw rechten veilig te stellen, zeker als u vooraf goede afspraken hebt gemaakt.
Heeft u te maken met een klant die niet betaalt, dreigt failliet te gaan of al failliet is verklaard? Neem dan direct contact op met Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso. Wij bekijken samen met u welke juridische stappen mogelijk zijn, zoals beslaglegging, het terugvorderen van goederen of het indienen van een vordering bij de curator.
